Đã nhiều năm kể từ khi Nguyễn Quốc Khánh thốt ra được một từ tiếng Pháp. Dù đã học ngoại ngữ này ở trường trung học Pháp tại Đà Lạt, Khánh không bao giờ nghĩ rằng mình sẽ dùng tới. Nhưng khi một anh bạn làm thợ điện giới thiệu với Khánh một ông chủ ngân hàng muốn tìm một kiến trúc sư nói tiếng Pháp cải tạo các văn phòng của mình, đó là thời điểm đáng nhớ với Khánh. “Tôi hiểu hầu hết những gì ông ấy nói, nhưng không dễ dàng đáp lại”, Khánh nhớ lại. Nhưng giờ đây ông Khánh là người sáng lập và là chủ tịch AA Corp., công ty hàng đầu về trang trí nội thất và sản xuất các mặt hàng đồ gỗ tại Việt Nam.

Kỹ năng ngôn ngữ, hay ít nhất là ý chí nỗ lực của ông Khánh, đã gây ấn tượng với ông chủ ngân hàng đủ mạnh để mang lại cho chàng thanh niên công việc – công việc đầu tiên trong loạt hợp đồng thiết kế nội thất với các công ty nước ngoài lúc đó đang đổ đến Việt Nam. Đây là thời điểm cuối những năm 1980 và đầu 1990, khi chính sách Đổi mới - cải cách kinh tế của Việt Nam đang thu hút mạnh mẽ đầu tư nước ngoài.

Nắm bắt thời cơ này, Khánh cũng bắt đầu cải cách. Ông biết nhiều nhà đầu tư và nhà ngoại giao nước ngoài cần nâng cấp các biệt thự phủ bụi và ẩm mốc thành nhà ở hoặc văn phòng, và ông nhanh chóng trở thành nhà thiết kế nội thất chuyên nghiệp. “Đây là thời điểm đáng nhớ”, người đàn ông giờ có thể nói thông thạo tiếng Anh, tiếng Pháp và một chút tiếng Nga, tiếng Trung, nói. “Chúng tôi rất bận rộn, nhưng chúng tôi đã học được rất nhiều”.

Ông cho biết, đến thời điểm hiện nay, AA đã chiếm ưu thế trong thị trường nội địa với lĩnh vực thiết kế nội thất cao cấp, chiếm tới 80% số hợp đồng liên quan đến các khách sạn 4 và 5 sao trên cả nước. Hầu hết các văn phòng công ty và nhà ở , cửa hàng, nhà ăn hạng sang đều có dấu ấn của AA. Hơn 5 năm qua, AA đã vượt biên giới, nhận các đơn đặt hàng làm cho các khách sạn, khu nghỉ dưỡng, nhà ở từ InterContinental ở Kiev (Ukraine) đến Trump SoHo ở New York. Công ty của Khánh đã hoàn thành hàng chục dự án khách sạn 5 sao ở Mỹ, Trung Đông, Châu Âu và tất nhiên là cả châu Á.

Năm nay đã 50 tuổi, ông không phải đi công vụ quá xa. Các nhà thầu khách sạn khắp thế giới sẽ tìm thấy ông tại nhà riêng ở Việt Nam. GER Architectural Manufacturing, nhà thầu chế tác đồ mộc giám sát việc thiết kế nội thất cho Trump SoHo, đang tìm kiếm trên khắp châu Á một đối tác lanh lợi và sản xuất với giá vừa phải hơn.

Họ đã quay lại Việt Nam. AA đầy triển vọng sẽ là cái tên đầu tiên được nhắc đến, một phần vì danh tiếng của hãng, nhưng cũng vì những chữ cái AA - Advanced Architecture – Kiến trúc cao cấp. “Chúng tôi không biết nhiều tiếng Anh vào thời điểm đó, nhưng đó là một trong những quyết định sáng suốt nhất của chúng tôi”, Khánh nói ở thời điểm ông đang ở đỉnh cao của thành công. Ông đã thành lập công ty năm 1990 tại Thành phố Hồ Chí Minh với 2 người bạn là sinh viên kiến trúc.

Sự kết nối với GER đã làm nên tiếng tăm của AA ở New York và mang đến cho hãng nhiều hơn những dự án khách sạn. AA đã hoàn tất 19 khách sạn hạng sang ở 12 thành phố của Mỹ.

Nhưng cho dù có những thành công nhất định trên trường quốc tế, công ty của Khánh vẫn nhỏ, với doanh thu 35 triệu USD trong năm ngoái. Công việc làm ăn gặp trở ngại vì cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã khiến các hợp đồng xây dựng khách sạn ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương (trừ Ấn Độ và Trung Quốc), Mỹ và châu Âu giảm 25% so với thời đỉnh cao trong năm 2008.

AA có thể phát đạt nhờ chi phí hoạt động thấp với nhân công giá rẻ ở Việt Nam. Vợ Khánh hỗ trợ công việc làm ăn của chồng (họ có hai con trai), như thiết kế đèn trang trí, đệm và các đồ dùng gia đình. Còn ông hướng công ty của mình tập trung vào những thị trường trong khu vực mà ngành khách sạn bị ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế ít hơn như châu Á và Trung Đông. Các chiến lược đã phát huy hiệu lực. Doanh số đang trên đà tăng và đã tăng 30%, lên 45 triệu USD trong năm nay.

Ông Khánh có kế hoạch đưa công ty tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam vào đầu năm tới. Ông cũng đặt mục tiêu nâng vốn để mở rộng khả năng sản xuất và đẩy mạnh hoạt động bán lẻ đồ gỗ. Ông hy vọng những nỗ lực này sẽ nâng số doanh thu cho AA lên 100 triệu USD trong ba đến bốn năm tới.

Ông đã đưa ra những quyết định đúng vào thời điểm phù hợp.

Đến nay, ông vẫn thường kể lại câu chuyện về ông chủ ngân hàng người Pháp để răn dạy các nhân viên của mình rằng càng biết nhiều ngoại ngữ càng tốt. Ngôn ngữ của thiết kế cũng vậy. Nếu đó không phải là những gì một khách hàng yêu cầu đặc biệt, ông đều cố gắng thoát khỏi “cái nhìn Đông Dương”.

Ông gửi những nhà thiết kế của mình đi nghiên cứu tất cả những xu hướng mới ở Mỹ và Italia. “Những người châu Âu làm được với những gì cố xưa ở châu Á, vậy thì tại sao người Việt Nam không làm được với những gì thuộc về đương đại. Khi đã trở thành lành nghề và có khả năng sáng tạo, chúng ta hoàn toàn có thể cạnh tranh với bất kỳ ai”, ông nói.